شعر امروز ایران گسترده و چندصدایی است/ پیشرفت ادبیات کودک و نوجوان پس از انقلاب چشم‌گیر است
تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۷۴۴۶۲
قربان ولیئی در نشست «نثر معاصر و شعر معاصر ایران» گفت: شعر امروز ایران هم در قالب‌های کلاسیک هم سپید و هم نیمایی بسیار گسترده و چند صدایی است و هیچ آکادمی ادبیاتی نمی‌تواند از آن غفلت کند.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نشست بررسی «نثر معاصر و شعر معاصر ایران» با حضور قربان ولیئی، زهیر توکلی، نغمه مستشار نظامی و حامد محقق در حاشیه سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی نو در دانشگاه جامع ملی اسلامی دهلی برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این نشست علاوه بر شاعران یاد شده، قهرمان سلیمانی؛ رئیس مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی، کلیم اصغر؛ رییس دپارتمان زبان فارسی دانشگاه ملی جامع اسلامی دهلی و استادان و دانشجویان این دانشکده حضور داشتند.
قربان ولیئی؛ مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان در این نشست خطاب به دانشجویان گفت: نفس اینکه شما ادبیات فارسی می‌خوانید شایسته بزرگداشت و تکریم است. برخی از زبان‌ها فقط زبان نیستند بلکه چیزی فراتر از زبان‌اند. به عبارتی گونه‌ای جهان‌شناسی مانند زبان فارسی، هندی و آلمانی هستند چون ظرف مفاهیم متعالی قرار گرفته‌اند.
وی افزود: مثلا زبان آلمانی استعداد فلسفه‌ورزی دارد و زبان فارسی تبدیل به ظرفی برای جهان نگاری عارفانه شده است. شعر کلاسیک فارسی سرآمدانی همچون مولوی، عطار، سنایی و حافظ را دارد. ادبیات فارسی با این پیشینه با ورود به قرن بیستم به شعر معاصر ایران تبدیل می‌شود. در آغاز این قرن نیما یوشیج ظهور و شعر فارسی را به دو نیمه تقسیم کرد. کل ادبیات شعری پیش از نیما یک طرف و بعد از آن یک طرف بود.
ولیئی ادامه داد: آغاز شعر فارسی معاصر با پیشنهاد مهم نیما بود. آن زمان شعر فارسی به تکرار افتاده بود و زبان زمان خود را نداشت و از مردم عصر خود جا مانده بود. شاعران همان حرفهای ۷۰۰ سال پیش را می‌زدند. در حالیکه به قول نیما شاعر باید آیینه زمان خود باشد. نیما سه پیشنهاد تغییر در شکل، محتوا و نحوه نگرش را مطرح کرد. در حوزه شکل معتقد بود لازم نیست دو مصرع تساوی طولی ارکان عروضی داشته باشند. به این صورت، نیما قید احمقانه تساوی طولی مصرع‌ها را در هم شکست.
صاحب مجموعه «جوان شدن جاودانگی» در توضیح بیشتر ابداعات نیما گفت: نیما همچنین معتقد بود نگرش شاعر به جهان باید نگرش خودش باشد نه تقلید از شاعران دیگر. اعجاز نوآوری در شعر معاصر ایران در این است که شاعر نباید تقلید کند، بلکه باید از تجربیات خود بهره ببرد. شعر امروز ایران هم در قالب‌های کلاسیک هم سپید و هم نیمایی بسیار گسترده و چند صدایی است و هیچ آکادمی ادبیاتی نمی‌تواند از آن غفلت کند. از سوی دیگر، امروز آموزش ادبیات باید از زمان حاضر شروع شود و به عقب برود. اگر از گذشته شروع شود، ذوق شاعر یخ می‌زند.
در ادامه زهره خاتون استاد دانشگاه ملی جامع اسلامی شعری از زهیر توکلی خواند و او را برای شعرخوانی دعوت کرد. توکلی در این نشست غزلی عاشورایی خواند. بخشی از این غزل به شرح زیر است:
این منتهی قوت قلبم زبون تو
ای عشق ای تمام دلم سرنگون تو
ای بدو و ختم خلقت عالم یکی شده
در مرگ عاشقانه بی چند و چون تو...
یاسر عباس استاد دانشگاه جامع ملی اسلامی و شاه خالد مصباحی دانشجوی این دانشگاه نیز شعری را خواندند.
نغمه مستشار نظامی دیگر شاعر ایرانی حاضر در ابن مراسم چند بیتی را به نبی اکرم (ص) تقدیم کرد، این شعر به شرح ذیل است:
جهان نبود و تو بودی نشانه خلقت
همای اوج سعادت به شانه خلقت
جهان نبود و خدا با تو گفتگو می‌کرد
به حسن خاتمت از آستانه خلقت
فرشته‌ها صلوات و درود می‌گفتند
به خاندان تو در کارخانه خلقت
جهان و هر چه در آن پیش تار مویت هیچ!
چه گونه از تو بگویم بهانه خلقت؟!
به یمن آمدنت سنگ مهربان می‌شد
جهان پیر پس از قرن‌ها جوان می‌شد
بهار، عطر تو را در گلابدان می‌ریخت
زلال نام تو را در دل جهان می‌ریخت
دو بال داشت به پهنای آسمان و زمین
فرشته‌ای که مکان را به لامکان می‌ریخت
«بخوان به نام خدایت که خلق کرده تو را»
هزار مژده و معنا از آن «بخوان» می‌ریخت
جهان چه داشت اگر روشنایی تو نبود
چه گونه از سر گلدسته‌ها اذان می‌ریخت؟!
بهشت چیست به جز آفتاب چشمانت
گرفته است زمین را عقاب چشمانت
ستاره‌ای بدرخشید و آن ستاره تویی
ستاره‌ای که به آن می‌شود اشاره تویی
ستاره‌ها و زمین دانه‌های تسبیح‌اند
و خیر اول و آخر در استخاره تویی
زمین کتاب خودش را دوباره می‌خواند
به هر کجا برسد مقصدش دوباره تویی
بدون نور تو راهی به سمت پایان نیست
بتاب بر سر دنیا که راه چاره تویی
نهایت همه‌ی خواب‌های خوب تویی
چراغ روشن دنیا پس از غروب تویی
وی در ادامه شعری را نیز به دهمیندرنات؛ شاعر فقید هندی تقدیم کرد، این شعر به شرح زیر است:
حکایت‌های بسیار است آن هندوی عاشق را
که در اعجاز کلکش داشت تسبیح دقایق را
می‌زد هماری عشق، با ذکر «رسول ما»
قلم می‌زد به روی ماه نقش صبح صادق را
دلش در کربلا، قلبش کنار ساحل گنگا
نسیم صبح می‌آورد سمت دجله قایق را
پیاده تا حرم می‌رفت، اشک شوق بر چشمش
به ذکر یا رضا می‌دید در قلبش حقایق را
به یاد دست‌های حضرت ماه بنی هاشم
بهاران بوسه می‌زد داغ گلبرگ شقایق را
علی(ع) مولای خوبان است از این سوی تا آن سو
علی(ع) خود می‌شناسد لهجه دل‌های عاشق را
در ادامه حامد محقق؛ شاعر کودک و نوجوان به رشد ادبیات کودک و نوجوان پس از انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: در ادبیات پس از انقلاب ما شاهد حضور شاعران و نویسندگانی هستیم که برای مخاطب کودک و نوجوان شعر می‌گویند. اکنون در یکی از انجمن‌های مخصوص کودک و نوجوان ۵۰۰ نفر عضو هستند. همچنین سال گذشته ۳ هزار ناشر کتاب‌های مخصوص کودک و نوجوان را در ایران منتشر کردند.
وی در ادامه چند شعر نیمایی خود را که برای مخاطب نوجوان سروده شده بود خواند.
یکی از این شعرها به شرح ذیل است:
شعر را به غیر تو
برای هیچ کس نه گفته‌ام
نه خوانده‌ام.
شعر
چون برای توست...
مثل تو مقدس است...
قهرمان سلیمانی رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی در هند نیز سخنران دیگر این نشست بود. وی گفت: شعر متعالی‌ترین هنر است. نثر فارسی همیشه در سایه شعر فارسی بوده است. اما در عین حال به این معنا نیست که نثر فارسی جایگاه شایسته خود را ندارد. زبان فارسی و به خصوص نثر فارسی آیینه تمام نمای زندگی در ایران است. آنهایی که می‌خواهند ایران را بشناسند علی رغم اینکه بی نیاز از شناخت شعر فارسی نیستند باید به منبع اصلی این شناخت که همیشه نثر بوده توجه کنند.
وی نثر فارسی را باز تاب دهنده اعتقادات و حیاط اجتماعی مردم ایران دانست و گفت: برای نمونه کلیله و دمنه صرفا یک متن داستانی نیست بلکه بیان معماری دو فرهنگ مهم است. عمده‌ترین تجلی ایرانیان در نثر است. اگرچه هنر غالب شعر است. برای نمونه کلیله هم به کرات به شعر ترجمه شده است اما این نثر است که پیوستگی تاریخی ما را به هم نشان می‌دهد.
سلیمانی از گلستان سعدی برای شناخت بیشتر فرهنگ ایران نام برد و گفت: گلستان سعدی را همه در هند می‌شناسند. در جای جای هند هنوز سعدی معلم اخلاق و معمار ارتباط انسان با خودش است.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: شعر معاصر ایران کودک و نوجوان ادبیات فارسی زبان فارسی شعر فارسی نثر فارسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۷۴۴۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عاشق شعر عالمگیر ایران هستم/بهترین سوغاتی از نمایشگاه کتاب تهران
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، به نقل از ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، طالب آذرخش شاعر ملی تاجیکستان (با تخلص آذرخش) و سردبیر نشریه «پیام سغد» است. تاکنون به قلم او کتاب‌های بسیاری به خط سیریلیک در تاجیکستان منتشر شده است. اثری هم به نام «دیوان عشق» به خط فارسی و سیریلیک دارد که گلچینی از آن توسط انتشارات خردگان در تهران با عنوان «چشم، جانم، چشم...» منتشر شده است.
او بسیار تاکید دارد که آثارش به خط سیریلیک و فارسی منتشر شوند تا کسانی که در تاجیکستان با خط فارسی آشنایی ندارند با آن آشنا شوند و فرصتی برای مقایسه پیدا کنند. همچنین برخی اشعارش نیز در چند نشریه در تهران منتشر شده است. در چندین کنگره و همایش در تهران، تبریز، اصفهان و شیراز شرکت کرده و به قول خودش این «شهرهای عزیز» را دوست داشته است.
طالب آذرخش سابقه حضور در محافل ادبی بسیاری در ایران را دارد و کتاب شعر را بهترین سوغات از ایران می‌داند. آذرخش درباره سابقه حضورش در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: خوشبختانه تجربه حضور در نمایشگاه کتاب تهران را دارم که برایم بسیار جالب بود. همچنین در چندین محفل فرهنگی از جمله محفل جشنواره فضولی نیز شرکت داشته‌ام.
وی افزود: نمایشگاه کتاب تهران یک بازار بزرگ کتاب است. یکباری که حضور داشتم از صبح تا عصر نتوانستیم حتی نصف نمایشگاه را هم ببینیم. من از حضور در این نمایشگاه که به عنوان یک فروشگاه بزرگ کتاب به نظر می‌رسد بسیار شاد و مسرور شدم. کتاب‌های جالبی در این نمایشگاه دیدم.
آذرخش ادامه داد: در نمایشگاه کتاب تهران، کتاب‌های ادبیات کلاسیک را که سال‌ها آرزوی دستیابی و مطالعه‌شان را داشتم پیدا کردم. با ناشران گوناگونی که آثار شعرای بزرگ مثل حافظ، سعدی، فردوسی و ...را منتشر کرده‌اند، گفت‌وگو کردم. وقتی هم که به تاجیکستان بازگشتم کتاب‌های جیبی این شاعران را به عنوان سوغات برای دوستانم آوردم.
این شاعر فارسی‌سرا در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که به ادبیات معاصر ایران بسیار علاقه‌مند است، گفت: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، محل آشنایی من با آثار معاصر ادبیات ایران بود. من عاشق شعر و خصوصا شعر عالمگیر ایران هستم. با شعر معاصر ایران هم آشنایی دارم. آثار شاعرانی همچون شهریار، سهراب سپهری، فروغ فرخزاد، نادر نادرپور، هوشنگ ابتهاج (ه. ا. سایه)، شاملو و ... در تاجیکستان شناخته شده است. از اینکه در نمایشگاه کتاب تهران بدون واسطه و به راحتی به این کتاب‌ها دسترسی داشتم موجب خشنودی‌ام بود.
آذرخش همچنین با اشاره به این نکته که گویش تاجیکستانی‌ها و ایرانی‌ها باهم تفاوتی ندارد، ادامه داد: ما یک زبان داریم. شعر معاصر ایران و شعر معاصر تاجیکستان یک زبان دارد که همان زبان رودکی، خیام و حکیم فردوسی است. ما همان چیزی را که شما می‌خوانید، می‌خوانیم. البته در حوزه شعر معاصر ایران شعرهایی هم هست که به لهجه تهرانی یا شیوه‌های متفاوت است. اما همه این‌ها به زبان فردوسی و حافظ است. ما امروز شعری که در شاهنامه می‌خوانیم در شعر معاصر تاجیک هم می‌بینیم.
وی اضافه کرد: وقتی از ادبیات ایران حرف می‌زنیم، تفاوتی بین ایران و تاجیکستان نمی‌بینیم. فقط یک ادبیات فارسی در میان است. حتی ادبیات معاصر ایران هم در تاجیکستان شناخته شده است. بسیاری از آثار رمان‌نویسان معاصر در تاجیکستان منتشر شده است. اما در تاجیکستان شاعران ایرانی بیشتر مورد اقبال عموم قرار گرفته‌اند. من در اخبار دیده بودم که یکی از کتاب‌های فاضل نظری در یک فروشگاه در تهران، فروش چند هزار جلدی داشته است. این کتاب در تاجیکستان هم به زبان سیریلیک برگردانده شده است و غزل‌های او علاقمندان خاص خودش را دارد. من سردبیر مجله «پیام سغد» در تاجیکستان هستم. ما در هر شماره از مجله شعری از هم‌زبانان ایرانی یا افغانستانی را چاپ می‌کنیم. من تاکید می‌کنم که شعر هم‌زبان خود را منتشر می‌کنیم نه شعر ادبیات ایران یا افغانستان را.
آذرخش در بخش دیگری از این گفت‌وگو به نقش نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بهبود دیپلماسی فرهنگی میان دو کشور ایران و تاجیکستان اشاره کرد و ادامه داد: خیلی خوب می‌شد اگر نمایشگاهی مانند نمایشگاه کتاب تهران در کشورهای فارسی‌زبان یعنی افغانستان و تاجیکستان هم می‌داشتیم. چون در افغانستان و تاجیکستان نمایشگاه‌های صنعتی و اقتصادی مشترک و غیرمشترک بسیاری برگزار می‌شود، اما نمایشگاه کتاب نداریم. نکته دیگر این است که خیلی خوب می‌شد اگر در نمایشگاه کتاب تهران مکان معینی وجود داشت تا خوانندگان با ادیبان، نویسندگان و ناشران گفت‌وگو و دیدار داشته باشند. من خیلی علاقه‌مندم که آثار شاعران تاجیکستانی در نمایشگاه کتاب تهران معرفی شود و در معرض دید و خرید عموم قرار گیرد. ما می‌توانیم کتاب‌هایی منتشر کنیم که یک طرف آن خط فارسی و طرف دیگر آن خط سیریلیک باشد. این موضوع به آموزش زبان فارسی کمک خواهد کرد چون تاجیکستانی‌ها حتما باید خط فارسی را یاد بگیرند. آشنایی با خط فارسی باعث می‌شود که از گذشته خود آگاه شوند و آینده خود را ببینند. البته اگر خوانندگان ایرانی هم با خط سیریلیک آشنا شوند خیلی خوب می‌شود.
وی در پایان در پاسخ به این سوال که «چرا با وجود پیوندهای فرهنگی و زبان مشترک میان ایران و تاجیکستان، ارتباطات فرهنگی محدودی میان دو کشور وجود دارد؟» گفت: فکر می‌کنم سرحدات و مرزهای جغرافیایی دلیل این موضوع باشد. اخیرا قابلیتی ایجاد شد و در فضای مجازی صفحاتی پدید آمد که خوانندگان، ادیبان و شاعران ایرانی و تاجیکی با یکدیگر در تعامل باشند و مثلا یک شاعر تاجیکستانی بتواند با خواننده ایرانی طرف گفت‌وگو قرار گیرد. چون تاجیکستانی‌ها هم به زبان فارسی سخن می‌گویند. فقط لازم است که با زبان فارسی آشنایی داشته باشند تا بتوانند از آثار شاعران ایرانی استفاده کنند. اگر رفت‌وآمد این محافل ادبی بیشتر شود شاهد نتایج بهتری هم خواهیم بود. همچنین ارسال کتاب‌های تاجیکستانی به ایران و بالعکس می‌تواند عامل مهمی برای تقویت این پیوندها باشد.
سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری برگزار می‌شود.
۲۲۰۵۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900156
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟